Այս անգամ խոսենք ջրից ուռչող գելային ուլունքներով (գնդակներով) սենսորային խաղերի մասին։ Դրանք հավասարապես գայթակղիչ են ոչ միայն երեխաների, այլև մեծերի համար, այնպես չէ՞։ Սակայն չափազանց կարևոր է պատկերացում ունենալ դրանց ծագման, հատկությունների մասին, որից հետո միայն հնարավոր կլինի երեխայի համար անվտանգ ժամանց կազմակերպել։
Այս ուլունքները բաղադրությամբ պոլիմերային գել են և կարող են ներծծել իրենց ծավալից 300-400 անգամ ավել ջուր։ Ի սկզբանե ստեղծվել են այգեգործության, ֆլորիստիկայի ոլորտում կիրառելու նպատակով, սակայն աստիճանաբար ներթափանցեցին խաղալիքների շուկա, որպես սենսորային, զարգացնող խաղ։
Այս ուլունքներով խաղալու վտանգն այն է, որ երեխան կարող է այն կուլ տալ կամ մտցնել ականջը, քիթը։ Ուլունքը կարող է մեծանալ երեխայի օրգանիզմում և սպառնալ երեխայի առողջությանը։ Ուստի կտրականապես արգելվում է առարկաները կուլ տալու կամ քիթ-ականջ տանելու հակում ունեցող փոքրիկ երեխաների ուղղակի կոնտակտը այս ուլունքների հետ։ Թե այս գնդակներով ինչպիսի խաղեր կարելի է կազմակերպել ամենափոքրիկների համար, կգրեմ մի փոքր հետո։
Անգամ եթե երեխան 2-3 տարեկան է և կարծում եք, որ կարող եք վստահել փոքր առարկաներ, միևնույն է, չի կարելի պոլիմերային գնդակներով խաղալիս թողնել առանց մեծահասակի վերահսկման։
Իրականում հիմնական վտանգը այն գնդակներն են, որոնք աճում են մինչև գոլֆի գնդակի չափի. դրանցից մեզ մոտ կարծես թե չեն վաճառում և առհասարակ հաճախ չեն հանդիպում։ Նաև հնարավոր է, որ դեռևս ջրի մեջ չգցած փոքր ուլունքները ծնողի անփութության պատճառով հայտնվեն երեխայի մոտ և երեխան կուլ տա մեծ քանակությամբ։
Այնուամենայնիվ, եթե լինեք ուշադիր և խաղի ողջ ընթացքում ձեր երեխայի կողքին գտնվեք, այս գնդակներով ժամանցը մեծ հաճույք կպատճառի ձեզ և ձեր երեխային, ինչպես նաև կարող է կարևոր խթան լինել ձեր երեխայի զարգացման գործում։
Ի՞նչ խաղեր խաղալ ջրից ուռչող գնդակներով։
Այս ուլունքներով խաղալու վտանգն այն է, որ երեխան կարող է այն կուլ տալ կամ մտցնել ականջը, քիթը։ Ուլունքը կարող է մեծանալ երեխայի օրգանիզմում և սպառնալ երեխայի առողջությանը։ Ուստի կտրականապես արգելվում է առարկաները կուլ տալու կամ քիթ-ականջ տանելու հակում ունեցող փոքրիկ երեխաների ուղղակի կոնտակտը այս ուլունքների հետ։ Թե այս գնդակներով ինչպիսի խաղեր կարելի է կազմակերպել ամենափոքրիկների համար, կգրեմ մի փոքր հետո։
Անգամ եթե երեխան 2-3 տարեկան է և կարծում եք, որ կարող եք վստահել փոքր առարկաներ, միևնույն է, չի կարելի պոլիմերային գնդակներով խաղալիս թողնել առանց մեծահասակի վերահսկման։
Իրականում հիմնական վտանգը այն գնդակներն են, որոնք աճում են մինչև գոլֆի գնդակի չափի. դրանցից մեզ մոտ կարծես թե չեն վաճառում և առհասարակ հաճախ չեն հանդիպում։ Նաև հնարավոր է, որ դեռևս ջրի մեջ չգցած փոքր ուլունքները ծնողի անփութության պատճառով հայտնվեն երեխայի մոտ և երեխան կուլ տա մեծ քանակությամբ։
Այնուամենայնիվ, եթե լինեք ուշադիր և խաղի ողջ ընթացքում ձեր երեխայի կողքին գտնվեք, այս գնդակներով ժամանցը մեծ հաճույք կպատճառի ձեզ և ձեր երեխային, ինչպես նաև կարող է կարևոր խթան լինել ձեր երեխայի զարգացման գործում։
Ի՞նչ խաղեր խաղալ ջրից ուռչող գնդակներով։
- Գնդակները ուռչում են մոտ 2 ժամվա ընթացքում։ Եթե ողջ ջուրը կլանեն, կարող եք նորից ջուր ավելացնել և սպասել, մինչև իրենց մաքսիմալ չափին հասնեն։ Այս պրոցեսին հետևելն ինքնին հետաքրքրական է, քանի որ առաջին իսկ րոպեներից փոփոխությունները նկատելի են։
- Լցրեք գնդակները խորություն ունեցող ամանի մեջ և թողեք, որ երեխան շոշափի դրանք։ Նոր զգացողությունները և անսովոր, սղլիկ մակերեսը, մատներով դժվար բռնվող «որսը» ձեր երեխային ուրախություն կպարգևեն, ինչպես նաև կհարստացնեն աշխարհի և իրերի մասին պատկերացումները։
- Գնդակներով ամանի/ամանների մեջ թաքցրեք մանր խաղալիքներ. երեխան ամեն անգամ նոր խաղալիք գտնելով իրեն իսկական խուզարկու կզգա։
- Երեխային տրամադրեք տարբեր չափերի ամաններ և տարբեր գոգավորություններով գդալներ/ցանցեր. մանր առարկաները գդալով մի ամանից մյուսը տեղափոխելը կարևոր հմտություն է, որը պետք է զարգացնել նմանատիպ գրավիչ խաղերով։
- Ծեփամածիկի կամ կինետիկ ավազների համար նախատեսված զանազան կաղապարներ տվեք փոքրիկին, թող դրանք ձևավորի գույնզգույն ուլունքներով։
- Դոնդողանման ուլունքներն ըստ գույների դասավորելը, ինչպես նաև հաշվելը շատ զվարճալի է. անպայման փորձեք։
- Լցրեք բոլոր գնդակները ամենամեծ տարայի մեջ և առաջարկեք ձեր երեխային ոտաբոբիկ քայլել դրանց վրայով։ Դուք նույնպես փորձեք. դա կդառնա ոտքերը մերսելու՝ ձեր ամենասիրելի տարբերակը։
- Այժմ, երբ դուք ինչքան ասես խաղացիք գելային գունավոր գնդակներով և նույնիսկ քայլեցիք դրանց վրայով, կարող եք հանգիստ խղճով ոչնչացնել դրանք։ Պարզվում է՝ այս գնդակները ճզմելը նույնպես թե՛ զվարճալի և թե՛ ճանաչողական կարևոր փորձառություն է ձեր փոքրիկի համար։ Այս ուլունքները բաժանվում են հարյուրավոր մանր և թաց բեկորների։ Տղաս շատ զարմացած էր այդ փոփոխությամբ և երկար ուսումնասիրում ու շոշափում էր իր «ստեղծած» նոր նյութը։
Եվ իհարկե, ինչպես սկզբում խոստացել էի, դոնդողանման ուլունքներով խաղ ամենափոքրիկների համար։ Վերցնում ենք զիպ փականով փաթեթ և՝
ա) լցնում գնդակները փաթեթի մեջ, համոզվում որ լավ փակել եք այն և տալիս, որ երեխան խաղա՝ փորձելով մատիկներով տեղափոխել, գլորելով, սեղմել ուլունքները,
բ) փաթեթի մեջ ուլունքների հետ լցրեք մազերի գել (գնեք խանութում առկա ամենամատչելի գելը). ուլունքները գլորելը ավելի դժվար, բայց հետաքրքիր կդառնա (ուլունքներից բացի մազերի գելով լցված փաթեթի մեջ կարող եք այլ մանր առարկաներ ևս լցնել) և փաթեթի արտասովոր պարունակությունը ձեր երեխային ավելի երկար կգրավի,
գ) նախորդ կետը կարող եք կրկնել՝ մազերի գելի փոխարեն լցնելով սափրվելու համար նախատեսված փրփուր։
Ամեն անգամ կարող եք այս երեք կետերից որևէ մեկը փորձել, որպեսզի երեխան շուտ չհոգնի այս զբաղմունքից։
Հիշեք, որ միշտ կարևոր է զուգահեռ խոսել երեխայի հետ, մեկնաբանել երեխայի համար այն, ինչն ինքը այդ պահին փորձարկում է, ուշադրությունը հրավիրել նյութերի տարբեր հատկությունների վրա՝ պինդ է, փափուկ, սղլիկ, գույնը, հոտը և այլն։
Հ.Գ.
Որտեղի՞ց ձեռք բերել նման գնդակներ։
Ես Երևանում նման գնդակներ շատ չեմ տեսել։ Այն, ինչ ցուցադրված է նկարում, գնել եմ շատ սովորական փոքր խանութից, ուր վաճառվում էր ամեն ինչ՝ տնտեսական իրեր, խաղալիքներ, սպասք և այլն։ Միաժամանակ բացել եմ երկու տուփ, ամեն մեկում մոտ 50 գնդակ էր առկա և մեկ տուփի արժեքը՝ 50 դր։ Սակայն, կարելի է նաև պատվիրել ջրից ուռչող գնդակների մեծ փաթեթներ մատչելի գներով։
Օրինակ՝ այսպիսի փաթեթը առնվազն 1 տարի բավարար կլինի ձեր և ձեր երեխայի հետաքրքիր և ուսուցողական ժամանցի կազմակերպման համար։
ա) լցնում գնդակները փաթեթի մեջ, համոզվում որ լավ փակել եք այն և տալիս, որ երեխան խաղա՝ փորձելով մատիկներով տեղափոխել, գլորելով, սեղմել ուլունքները,
բ) փաթեթի մեջ ուլունքների հետ լցրեք մազերի գել (գնեք խանութում առկա ամենամատչելի գելը). ուլունքները գլորելը ավելի դժվար, բայց հետաքրքիր կդառնա (ուլունքներից բացի մազերի գելով լցված փաթեթի մեջ կարող եք այլ մանր առարկաներ ևս լցնել) և փաթեթի արտասովոր պարունակությունը ձեր երեխային ավելի երկար կգրավի,
գ) նախորդ կետը կարող եք կրկնել՝ մազերի գելի փոխարեն լցնելով սափրվելու համար նախատեսված փրփուր։
Հիշեք, որ միշտ կարևոր է զուգահեռ խոսել երեխայի հետ, մեկնաբանել երեխայի համար այն, ինչն ինքը այդ պահին փորձարկում է, ուշադրությունը հրավիրել նյութերի տարբեր հատկությունների վրա՝ պինդ է, փափուկ, սղլիկ, գույնը, հոտը և այլն։
Հ.Գ.
Որտեղի՞ց ձեռք բերել նման գնդակներ։
Ես Երևանում նման գնդակներ շատ չեմ տեսել։ Այն, ինչ ցուցադրված է նկարում, գնել եմ շատ սովորական փոքր խանութից, ուր վաճառվում էր ամեն ինչ՝ տնտեսական իրեր, խաղալիքներ, սպասք և այլն։ Միաժամանակ բացել եմ երկու տուփ, ամեն մեկում մոտ 50 գնդակ էր առկա և մեկ տուփի արժեքը՝ 50 դր։ Սակայն, կարելի է նաև պատվիրել ջրից ուռչող գնդակների մեծ փաթեթներ մատչելի գներով։
Օրինակ՝ այսպիսի փաթեթը առնվազն 1 տարի բավարար կլինի ձեր և ձեր երեխայի հետաքրքիր և ուսուցողական ժամանցի կազմակերպման համար։
