Գիտությունը կարող է հասկանալի և զվարճալի լինել անգամ կրտսեր նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար։ Այս գիտափորձը, որի մասին կպատմեմ, առնվազն մեկ ժամ մեծ հետաքրքրություն պատճառեց Արեգին, և հետագայում երևույթների մասին քննական մտածողություն ունենալու գործում վստահաբարիր նպաստն է ունենալու։
Իսկ ի՞նչ գիտափորձ է սա։
Փորձել ենք պարզել, թե ինչն է լուծվում (կորչում) ջրում, իսկ ինչը ոչ։
Ուրեմն այսպես, վերցնում ենք մի քանի հումք, օրինակ՝ մեր գիտափորձի համար որպես գիտանյութեր ծառայեցին՝
- աղը,
- մանկական թեյը,
- բրինձը,
- շաքարավազը,
- կակաոն,
- եգիպտացորենի փոշին։
Ի սկզբանե որոշել էի ալյուր ևս օգտագործել, բայց խաղը կազմակերպելիս պարզապես մոռացա։
Արեգին «փորձանյութերին» ծանոթացնելուց հետո նրան տրամադրեցի դատարկ թափանցիկ բաժակներ և շշով ջուր։ Արեգին խնդրեցի, որպեսզի իմ օգնությամբ զգուշորեն ջուրը լցնի բաժակների մեջ։ Այնուհետև ամեն մի փորձանյութը հերթով լցնում էինք ջրով լի թափանցիկ բաժակի մեջ և դիտում, թե ինչ փոփոխություններ են տեղի ունենում թե՛ նյութի և թե՛ ջրի հետ։
Ամեն նյութը լցնելուց և խառնելուց հետո Արեգի հետ միասին ուշադիր զննում էինք, թե ինչ տեղի ունեցավ։ Որոշ նյութեր, օրինակ՝ աղը և շաքարավազը շատ խառնելուց հետո իսպառ կորան, իսկ օրինակ բրինձը կամ աղացած եգիպտացորենը բոլորովին չանհետացան, միայն ջրի գույնը փոքր֊ինչ պղտորվեց։ Հատկապես հետաքրքիր էր դիտել կակաոյի և թեյի փոփոխությունները, քանի որ դրանք, ամբողջովին լուծվելով ջրում, փոխեցին նաև ջրի գույնը։
Բնականաբար, գիտափորձի ամենակարևոր բաղադրիչը մեծահասակի մեկնաբանություններն են։ Անպայման պետք է երեխային պատմել՝ ինչ է տեղի ունենում, իր հետ միասին ոգևորվել և զարմանալ, իսկ եթե մի փոքր մեծ է երեխան, կարող եք նաև նախապես ճշտել, թե իր կարծիքով որ նյութը կանհետանա ջրում, իսկ որը ոչ։
Արեգը շատ երկար֊բարակ բոլոր բաժակները ուսումնասիրելուց, խառնելուց հետո սկսեց բաժակների պարունակությունները խառնել իրար, մի մեծ տարրայի մեջ դատարկել։
Տեսնելով Արեգի հեաքրքրվածությունը խաղով՝ ինձ մոտ անմիջապես միտք ծագեց նոր նյութեր ներգրավել փորձի մեջ, որոնց մասին նախապես չէի էլ մտածել։ Եվ մեր սեղանին հայտնվեց երկու տարբեր գույնի M&M'S։ Ինչպես նկարից կռահեցիք, դրանք մենք նետեցինք ջրով լի բաժակների մեջ։
Որքան մեծ էր Արեգի զարմանքը, երբ կոնֆետները դարձան սպիտակ, իսկ ջրերը համապատասխանաբար կարմիր և կապույտ։
Փորձին ևս մեկ քայլ ավելացրեց Արեգը՝ երկու գույների ջրերը իրար խառնելով և մանուշակագույն ստանալով։
Կարծում եք այսքանով մեր գիտական երեկոն ավարտվե՞ց։ Բոլորովին ոչ, հաջորդիվ մենք կիսեցինք սպիտակած կոնֆետները և պարզվեց, որ դրանք ներսից շագանակագույն են։ Այնուհետև դրանք ևս այնքան խառնեցինք ջրում, որ սպիտակ շերտն էլ ի վերջո անհետացավ և մնաց միայն շագանակագույն զանգվածը։
Արեգը շատ գոհ մնաց իր բացահայտումներից, ինչպես նաև ջրով խաղալու առթիվ։
Պատմեք, թե ձեր գիտափորձերն ինչպես ընթացան, և թե դուք ինչպիսի նյութեր ներգրավեցիք գիտական հետազոտությունների աշխատանքներում :)
No comments:
Post a Comment